Esra Yalazan, kahramanlarının kaderini yazan, ama kendi kaderini tayin edemeyen yazarların hikâyelerinde dolaşırken, bu serüvene sadece kendi sesini, hayallerini, hatıralarını mı ekliyor? Yoksa hükümranı olmadığı kaderinin kelimelerini bulduğu için mi, bir edebî metni ustalıkla söküp kendi hayat örgüsü üzerinden yeniden dikiyor?
Peki edebiyatla zenginleşen hayatlar, anlatıcının kalemine kader biçerken biz okurlar nerede duruyoruz? Nasıl oluyor da seyircisi olduğumuz bir temsilin tam da ortasına düşüyoruz?
Birbirine dolanan bunca kader, hikâye mümkün mü sadeleşip derinleşsin? Ama nasıl öyle oluyor?
Ve biz, Âdem’e isimlerin öğretilmesinden beri kelimeler’in kader olduğunu bilmeden mi biliyoruz? İlk yaratılışın anlamını? Ruhun ve kalbin irtifaını?
Sahi biliyor muyuz?
Woolf, Borges, Fowles, Joyce, Zweig, Hesse, Marquez, Buzatti, Sandor Marai, Gide, Pasternak, Tanpınar, A. Şinasi Hisar, Sabahattin Ali, Refik Halit Karay, Tezer Özlü ve diğerleri… Esra Yalazan’ın, okura kendi aynasında seyrettirdiği, denemenin sınırlarını aşıp kimi zaman hikâyeye dönüşen yazıları, Kelimeler ve Kader’de buluştu. Bir yazardan, bir hikâyeden, bazen bir andan yola çıkarak susmayı, anlatmayı, bakmayı, derinleşmeyi, vazgeçmeyi, açılmayı sonra yine kapanmayı isteyen yazılar, kaderlerine doğru savruluyorlar.
“Kâinatta kaybolan kelimeler, talihin rüzgârıyla yer değiştiren nesneler, zihinlerde henüz açığa çıkmamış düşünce kırıntıları, yazının yetersiz kaldığı yerde tek başına kıvranan tarifsiz acılar... Kendilerini dinleyecek birilerini arıyor sanki. Ve bazen böyle harabelerin üst üste yığılmasıyla yenilenen şehirler gibi, çok katmanlı hikâyelerden, cevabı müphem sorulardan, hakikatin ruhundan beslenen incelikli bir romanda buluşuyorlar.”
29 Aralık 1965; Ankara’da camların buzdan kristal çiçeklerle parladığı bir kış günü başladı garip yolculuğuna… Tam 20 yıl, bir zamanlar mağrur, soylu, biraz mahcup, yalnızlığıyla kendi üstüne kapalı, fazlasıyla siyasi o ‘yokuş şehrin’ badem ağaçlı sokaklarında, loş okul kantinlerinde, rutubetli sinema salonlarında, kalabalık tiyatro fuayelerinde, dostlarıyla buluştuğu çay bahçelerinde, pudra kokan kitapçılarında, ıssız parklarında dolaştı durdu. Kolej yıllarında Shakespeare’in hayal gücünü besleyen ‘gerçekçi’ sesiyle tanışınca İngiliz kültürünü ve edebiyatını sevdi. O büyülü andan beri kendisini İngiliz sananlara hiç itiraz etmiyor. Okulu bitirince İtalyan dili ve edebiyatıyla başka coğrafyalara seyahat etmek istedi. Ama kader işte, hocalarından birisinin işgüzarlığı yüzünden yanlışlıkla iktisat okudu. Çok sıkıldı; arkasına bakmadan Fransa’ya kaçtı. Strasbourg Üniversitesi’nde başka bir lisanla, kültürle tanıştı. Bisikletle nehir kenarında dolaştı; öğrenci kahvelerinde özgürlüğün tadını çıkarttı. Paris’e taşındığında, ‘serseri gençlik’ hülyalarını uzatmak istediği için turizm okudu. Haliyle dönünce kendini otel yöneticileriyle toplantı yaparken buldu. Ve elbette yine çok sıkıldı. Sıkıntısını gidermek için dergilerde yazmaya başladı. O işi çok sevdi. Muhtelif dergi ve gazetelerde muhabir, röportajcı, editör, yayın yönetmeni, yazar, yayın direktörü ve danışmanı olarak çalıştı. Hâlâ kelimelerin, okuyanın/yazanın kaderini değiştirebileceğine, edebiyatın insanı ‘iyileştirdiğine’ inandığı için yazıyor. Gelecekte ne olacağını henüz bilmiyor.
Optik Formlar
